Czym jest uznanie długu i co zabezpiecza?

Niektórzy dłużnicy w celu uniknięcia odpowiedzialności starają się doprowadzić do upływu terminu przedawnienia. Wówczas znacznie trudniej jest odzyskać od nich pieniądze. Dlatego wierzyciele powinni uzyskać tzw. uznanie długu przez dłużnika, dzięki któremu będą mogli przerwać bieg terminu przedawnienia i skutecznie wyegzekwować swoje należności. Na czym polega to rozwiązanie? Szczegóły w dzisiejszym artykule.

Mali i średni przedsiębiorcy często mają problemy z otrzymywaniem płatności od klientów w terminie, co powoduje zachwianie płynności finansowej, a w konsekwencji może nawet doprowadzić firmę do bankructwa. Dlatego powinni odpowiednio szybko i skutecznie reagować na problemy z wypłacalnością dłużników, aby nie doprowadzić do upływu terminu przedawnienia, który w transakcjach sprzedaży wynosi dwa lata od dnia wymagalności roszczenia, a w przypadku usług transportu – tylko rok.

Skutecznym sposobem ochrony przed przedawnieniem wierzytelności jest uzyskanie uznania długu od dłużnika. Jest to czynność lub zachowanie dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że posiada on świadomość istnienia zadłużenia. Dla wierzyciela jest to bardzo ważne, ponieważ uznanie długu:

• pozwala na przerwanie biegu przedawnienia i naliczanie go od nowa,
• ułatwia wierzycielowi dochodzenie swoich roszczeń zarówno w trybie polubownym, jak i na drodze sądowej.

Wyróżniamy dwa typy zachowań dłużnika, które świadczą o uznaniu długu:

– uznanie właściwe: umowa zawarta pomiędzy dłużnikiem i wierzycielem lub jednostronna deklaracja dłużnika, w której potwierdza istnienie długu o określonej wysokości i terminie zapłaty oraz wykazuje wolę do uregulowania zadłużenia (tzw. umowa jednostronnie zobowiązująca);

– uznanie niewłaściwe: każde zachowanie dłużnika świadczące o tym, że jest świadomy istnienia zobowiązania wobec wierzyciela. Przykłady uznania niewłaściwego:

• częściowe uregulowanie zadłużenia (np. wpłacenie zaliczki),
• prośba o odroczenie terminu płatności,
• prośba o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty,
• prośba o umorzenie części lub całości długu,
• uregulowanie należnych odsetek.

W praktyce dłużnik może nieświadomie uznać swój dług, np. prowadząc korespondencję e-mailową, SMS-ową lub rozmowę telefoniczną z wierzycielem, w której prosi o rozłożenie na raty lub umorzenie długu. Jednak takie przypadki bywają różnie oceniane przez sądy, a dłużnik może kwestionować i podważać oświadczenia wyrażone w ten sposób.

Co uznanie długu daje wierzycielowi?

1. Przerwanie biegu terminu przedawnienia oraz naliczanie go od nowa.
2. Możliwość skierowania sprawy do sądu w postępowaniu nakazowym, które jest szybsze i tańsze od postępowania upominawczego.
3. Zobowiązanie uznane przez dłużnika jest bezsporne (dłużnik potwierdza istnienie długu) i wymagalne (upłynął termin płatności należności i wierzyciel może skierować do dłużnika żądanie zapłaty).

Zachowanie płynności finansowej i ochrona firmy przed długami są możliwe dzięki systematycznemu zarządzaniu należnościami oraz odpowiednim reakcjom na problemy klientów z płatnościami. W sytuacji, kiedy wierzyciel zauważa trudności z otrzymywaniem należności, powinien postarać się uzyskać od dłużnika uznanie długu, które zwiększy szanse na odzyskanie wierzytelności. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy zbliża się termin przedawnienia.