Jakie są przyczyny i skutki utraty płynności finansowej?

Zarządzanie należnościami to ważny element strategii finansowej przedsiębiorstwa. Bezpośrednio wpływa na zachowanie płynności finansowej firmy, a tym samym na rozpoczęcie kolejnych inwestycji oraz na terminowe regulowanie zobowiązań wobec interesariuszy. Utrata płynności finansowej bardzo często jest główną przyczyną upadku przedsiębiorstw na całym świecie. Czym jest płynność finansowa i co wpływa na jej kształtowanie? Jakie są przyczyny i skutki utraty płynności finansowej?

Kondycja przedsiębiorstwa

Zarządzanie płynnością finansową firmy, to działanie celowe, mające za zadanie utrzymać ciągłość działania przedsiębiorstwa. Ponadto ma na celu maksymalizację przepływów pieniężnych oraz maksymalizację zysków i wartości firmy.

Płynność finansowa ma również wpływ na późniejszą ocenę finansową (kondycję) przedsiębiorstwa. Nieterminowe regulowanie należności, przekłada się na zmniejszenie poziomu zaufania kontrahentów i banków oraz innych instytucji finansowych wobec firmy. 

Z drugiej strony, za wysoki poziom płynności finansowej powoduje zmniejszenie rentowności przedsiębiorstwa, ponieważ część kapitału zostaje zamrożona.

Przyczyny utraty płynności finansowej

Główne przyczyny utraty płynności finansowej:

• działanie polityczne,
• wahanie kursów walut,
• załamanie popytu na zagranicznych rynkach.

Wprowadzenie dodatkowej akcyzy na wybrane grupy produktów, może w skutkach przełożyć się na ograniczenie produkcji, importu, siły roboczej oraz inwestycji. Przedsiębiorstwo będące na rynku znakiem zapytania (macierz BCG), a więc mające niską rentowność i duże potrzeby finansowe, może nie sprostać nowej sytuacji makroekonomicznej. Dodatkowe akcyzy i inne formy podatków, będą bardzo niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie tego przedsiębiorstwa. W najgorszym przypadku, spółka nie będzie w stanie przetrwać kolejnych zmian i zostanie zmuszona ogłosić upadłość.

Wahania kursów walut, uwarunkowane są przykładowo wzrostem stóp procentowych oraz niestabilną sytuacją polityczną kraju. Istotnym czynnikiem wpływającym na wahania kursu walut jest również członkostwo danego państwa w międzynarodowych organizacjach. Kurs polskiej złotówki jest zależny od kursu euro, dlatego zawieranie transakcji przez podmioty gospodarcze, narażone są na występowanie ryzyka walutowego. Co więcej, jeśli ewidencja operacji gospodarczych w księgach rozrachunkowych jest wyrażona w walucie obcej, to konieczne jest przeliczenie tej waluty na walutę polską. Wymóg ten jest związany z wahaniem kursu walut obcych.

Kształtowanie płynności finansowej

Płynność finansowa jest kształtowana przez czynniki zależne oraz niezależne od przedsiębiorstwa. Czynniki zależne, wpływające na wszystkie składniki kapitału obrotowego to:

• stosowane technologie,
• jakość zarządzania,
• strategia finansowa oraz charakterystyka danej branży.

Niektóre z czynników mogą wpływać tylko na wybrane składniki kapitału obrotowego. 

Do tych czynników należy: zmienność przepływów pieniężnych oraz bieżąca oczekiwana stopa dochodu z aktywów operacyjnych, a także stopa zysku ze sprzedaży.

Czynniki kształtujące płynność finansową, niezależne od przedsiębiorstwa, ale wpływające na wszystkie składniki kapitału obrotowego to:

• podatki i koszty,
• koszt inwestycji w środki trwałe,
• bieżąca i oczekiwana koniunktura gospodarcza,
• wartość aktywów i koszt siły roboczej.

Czynniki wpływające tylko na niektóre składniki kapitału obrotowego to:

• koszt kapitału obcego,
• koszt kapitału ogółem,
• dostępność kapitału w określonych warunkach.

Skutki utraty płynności finansowej

Utrata płynności finansowej oznacza pogorszenie pozycji rynkowej przedsiębiorstwa. Rozpowszechnienie tej informacji wśród konkurencji i kontrahentów, ma negatywny wpływ na sprzedaż i dystrybucję produktów gotowych. Przekłada się to na utratę elastyczności w podejmowaniu decyzji, a tym samym na utratę zdolności kierowania wynikiem finansowym.

Dotkliwym skutkiem utraty płynności finansowej jest ograniczenie rozwoju przedsiębiorstwa. Traci ono zdolność do obsługi aktualnych długów i zaciągania nowych zobowiązań. Jest niewiarygodne w ocenie instytucji bankowych. Problemem też staje się wypłata wynagrodzeń pracownikom.

Zarządzanie należnościami jest bezpośrednio związane z zachowaniem płynności finansowej oraz realizowaniem strategii finansowej przedsiębiorstwa. Sprawne i skuteczne realizowanie założeń powyższej strategii, wymaga zmiany podejścia do relacji z kontrahentami i dłużnikami.

Czytaj na bieżąco bloga i dowiedz się więcej na temat sprawnego zarządzania należnościami.