Przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce zobowiązany jest zgłosić ten fakt do odpowiedniego urzędowego rejestru. Okoliczność tą wykorzystują podmioty prowadzące fałszywe rejestry, które próbują wyłudzać od przedsiębiorców opłaty za wpis, kierując do nich bezpodstawne wezwania do zapłaty.
W celu uniknięcia niepotrzebnego wydatku należy zatem przypomnieć, iż w Polsce działają dwa urzędowe rejestry, do których wpis jest obowiązkowy: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej oraz Krajowy Rejestr Sądowy.
Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej prowadzona przez Ministra Rozwoju. Wpis do niej mają obowiązek uzyskać przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółek cywilnych. Wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jest bezpłatny i nie wymaga żadnych dodatkowych opłat okresowych.
Krajowy Rejestr Sądowy prowadzony jest przez sądy rejonowe (wydziały gospodarcze) i składa się z:
- rejestru przedsiębiorców,
- rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
- rejestr dłużników niewypłacalnych.
Do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego wpisywane są spółki prawa handlowego (spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne). Wpis do rejestru jest płatny, ale opłat dokonuje się na rzecz sądu prowadzącego rejestr.
Wpisy do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego dokonywane są wyłącznie na wniosek przedsiębiorcy, który rozpoczyna działalność lub chce dokonać zmiany we wpisie.
Fałszywe rejestry
Fakt konieczności uzyskania wpisu we właściwym rejestrze urzędowym wykorzystują prywatne firmy, które wysyłają do przedsiębiorców wezwania do zapłaty za dokonanie wpisu w prowadzonych przez te firmy rejestrach przedsiębiorców (zwykle chodzi tu o kwoty rzędu 200,00 -300,00 zł). Rejestry te są jednak niczym innym jak tylko prywatnymi bazami danych zawierającymi dane przedsiębiorców, którzy uiścili opłaty za wpis. Nie mają zatem charakteru urzędowego, czy oficjalnego lecz służą prywatnym firmom do zarabiania pieniędzy kosztem niezorientowanych przedsiębiorców. Na otrzymanie tego rodzaju wezwań narażeni są przede wszystkim przedsiębiorcy rozpoczynający działalność. W gąszczu formalności związanych z otwieraniem działalności łatwiej jest ich bowiem namówić na zapłatę wskazanych w wezwaniu kwot stwarzając w nich przekonanie, iż jest to opłata obowiązkowa, którą trzeba uiścić przy okazji rozpoczynania działalności. Przekonanie to wywołuje wygląd zewnętrzny kierowanych do przedsiębiorców wezwań, które na pierwszy rzut oka wyglądają na pisma urzędowe tj. umieszczone są na nich czerwone pieczęcie, w treści wezwań przytaczane są przepisy ustaw, a do pisma dołączony jest blankiet wpłaty na konto. Dodatkowo fałszywe rejestry przedsiębiorców posługują się nazwami, które są bardzo zbliżone do nazw urzędowych rejestrów, co także ma wprowadzać przedsiębiorców w błąd co do konieczności uzyskania wpisu w takim rejestrze (np. Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej i Firm, Rejestr Działalności Gospodarczych i Firm, Ogólnopolska Ewidencja Firm i Przedsiębiorstw czy Krajowy Rejestr Firm).
Po pierwsze – nie płacić
Co należy zatem zrobić, gdy otrzymamy takie wezwanie? Na pewno należy dokładnie zapoznać się z jego treścią i w razie wątpliwości skonsultować sprawę z prawnikiem. Jeżeli jednak wezwanie spełnia opisane powyżej kryteria, to z bardzo dużym prawdopodobieństwem mamy do czynienia z fałszywym rejestrem przedsiębiorców.
W takiej sytuacji nie należy dokonywać wpłaty, gdyż wezwanie to nie ma żadnej mocy prawnej i w rzeczywistości stanowi jedynie ofertę zawarcia umowy z firmą prowadzącą taki fałszywy rejestr. Brak zapłaty nie będzie się zatem wiązał z żadnymi negatywnymi konsekwencjami, a wręcz uchroni przed ich poniesieniem. Zapłata na rzecz takiej firmy oznacza bowiem zawarcie z nią umowy, która może dodatkowo rodzić obowiązek odpłatnego, corocznego odnawiania wpisu. Ponadto dokonując wpisu udostępniamy takiemu podmiotowi nasze dane osobowe, co z pewnością także nie było naszym zamiarem.
W sytuacji, gdy o tym, iż dokonaliśmy niepotrzebnej wpłaty na rzecz podmiotu prowadzącego fałszywy rejestr zorientujemy się już po jej zapłacie, pozostaje wezwanie jej do zwrotu uiszczonej kwoty z powołaniem się na błąd, a w dalszej kolejności pozew o zapłatę, gdyż na dobrowolny zwrot raczej nie ma co liczyć. Można też zawiadomić organy ściągania o popełnionym przestępstwie doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.